Heb je schoon genoeg van de kou, de files en de drukte in Nederland? Dan lijkt emigreren een wenkend perspectief. Maar dat heeft wel veel voeten in aarde. Waar moet je globaal op rekenen?

Emigreren was de laatste jaren erg populair, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Niet voor niets haalden tv-programma’s als Het roer om, Geen weg terug en Ik vertrek hoge kijkcijfers.

Wie zijn geluk over de grens wil beproeven moet wel een lange adem hebben. Hoelang precies, hangt af van persoonlijke factoren, zoals de bestemming, de mate waarin je nog aan Nederland gebonden blijft en je verblijfsduur. De kosten kunnen variëren van enkele duizenden tot enkele tienduizenden euro’s. Een verhuizing binnen de EU is bijvoorbeeld aanzienlijk goedkoper en eenvoudiger dan vertrek daarbuiten.

Bedenk ook dat je je niet zomaar overal kunt vestigen. Ontvangende landen willen eerst weten of je wel je eigen broek op kunt houden, schuldenvrij bent, niets op je kerfstok hebt en geen besmettelijke ziekte hebt. Het is daarom verstandig om eerst te checken welke eisen gesteld worden voor je de knoop doorhakt.

Paspoort

Als je emigreert blijf je in principe Nederlander en moet je dus om de vijf jaar je paspoort vernieuwen. Je raakt je Nederlanderschap pas kwijt als je ook een andere nationaliteit bezit en officieel afstand doet of al tien jaar met een dubbele nationaliteit buiten de EU woont.

Belastingen

Als je naar het buitenland verhuist ben je niet automatisch van de Belastingdienst verlost. Of ook in fiscale zin sprake is van emigratie hangt af van de omstandigheden: waar je woont, of alle gezinsleden zijn meeverhuisd, of je je woning in Nederland aanhoudt en of je nog inkomsten uit Nederland geniet.

Ook de duur van je verblijf is van belang. Keer je binnen een jaar weer terug, dan word je behandeld alsof je al die tijd in Nederland hebt gewoond.

Meer informatie over je fiscale behandeling als je emigreert vind je op de website van de Belastingdienst.

Verplichte verzekeringen

Als je emigreert, vervalt de verplichting om premie te betalen voor volksverzekeringen (de AOW/WIA, Nabestaandenwet en AWBZ). Maar je kunt er dan ook geen gebruik meer van maken. Heb je na je vertrek nog inkomsten uit Nederland, dan blijf je soms verplicht verzekerd.

Blijf je binnen de EU of vertrek je naar een land waarmee Nederland een verdrag heeft gesloten, dan blijven opgebouwde WW-rechten behouden. Word je daar werkloos en ben je daartegen verzekerd, dan heb je in je vestigingsland recht op een uitkering die is gebaseerd op je hele arbeidsverleden, inclusief de jaren dat je in Nederland hebt gewerkt. Soms kun je ook je opgebouwde rechten voor arbeidsongeschiktheid meenemen naar een ander EU-land.

Buiten de EU zul je zelf een regeling voor werkloosheid of arbeidsongeschiktheid moeten treffen.

Je AOW-uitkering kan niet naar alle landen worden meegenomen, maar je opgebouwde rechten blijven wel staan. Deze worden meegenomen in de berekening van je toekomstig ouderdomspensioen.

Pensioen

Als je je baan opzegt en elders opnieuw begint, vervalt je pensioenopbouw. Je kunt je inleg laten staan en over de grens opnieuw pensioen opbouwen of proberen je pensioen mee te nemen naar het buitenland. De regelingen verschillen sterk per land.

Gezondheid

Zolang je nog inkomsten krijgt uit Nederland val je onder de Zorgverzekeringswet en moet je premie betalen voor je basisverzekering. Snijd je alle draadjes door, dan is je verzekering niet langer geldig en moet je in je nieuwe woonland een polis afsluiten.

Blijf je binnen de EU of verhuis je naar een land waarmee Nederland een verdrag heeft gesloten, dan kun je -- afhankelijk van jouw persoonlijke situatie -- wel aanspraak maken op medische zorg op rekening van Nederland.

Huis

Als je je huis in Nederland aanhoudt, geldt dat niet langer als hoofdverblijf. Dat betekent dat je huis niet meer wordt belast in box 1, maar als tweede woning in box 3. Je betaalt dan vermogensrendementsheffing en kunt geen hypotheekrente meer aftrekken. Voordeel is dat eventuele inkomsten uit verhuur niet worden belast.

Staat je woning bij vertrek nog te koop of is je verblijf over de grens slechts tijdelijk, dan mag je je huis onder voorwaarden onder box 1 scharen en kun je dus de hypotheekrente aftrekken. Let wel: je mag je huis dan niet verhuren.

Auto

Verkoop je je auto, dan ben je af van de motorrijtuigenbelasting als je een vrijwaringsbewijs kunt overhandigen.

Wil je je auto meenemen, check dan of dat wel de moeite waard is. Verschepen en je auto opnieuw laten registreren kan behoorlijk in de papieren lopen. Check ook altijd of je autoverzekering in je nieuwe land nog geldig is en of je je opgebouwde no-claim mee kunt nemen naar je nieuwe verzekering.

Diploma

Houd er rekening mee dat je diploma niet in elk land geldig is en niet overal dezelfde erkenning heeft. Meer informatie hierover vind je op deze website.

Geld

Zorg voor een soepele overstap naar een nieuwe bank. Houd je oude rekening aan tot je een nieuwe rekening hebt geopend of laat deze eventueel doorlopen. Maak geld over naar je betaalrekening, zodat je het geld elders kunt opnemen. Automatische afschrijvingen moet je stopzetten.

Kinderbijslag

In sommige gevallen kun je kinderbijslag ontvangen als je in het buitenland werkt, maar in Nederland verzekerd blijft. Bijvoorbeeld als je voor een in Nederland gevestigd bedrijf tijdelijk in het buitenland bent gedetacheerd. De kinderbijslag loopt ook door als je als ambtenaar in het buitenland werkt of ontwikkelingshulp doet.

Kinderbijslag kan worden uitbetaald in een EU- of EER-land (Zwitserland, Noorwegen, Liechtenstein en IJsland), Aruba, Curaçao en Sint-Maarten of andere landen waarmee Nederland een verdrag heeft gesloten. Zie voor meer informatie de website van de Sociale Verzekeringsbank.